Siyasi ekspert Sahil İsgəndərov hesab edir ki, məsələyə ABŞ və Rusiya arasında artan gərginlik fonunda yanaşmaq lazımdır: “Son zamanlar Ağ Evin yeni administrasiyasının bəzi təmsilçiləri tərəfindən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Vaşinqton üçün artıq elə də prioritet məsələ olmadığı barədə verilən bəyanatlar təsadüfi deyil. Sözün həqiqi mənasında, son bir neçə ildə aydın görünməkdədir ki, Obama administrasiyası dövründə Rusiya ilə ABŞ arasında qarşıdurma daha çoxt post-sovet məkanında, xüsusilə də Cənubi Qafqazda aparılıb. Lakin indi bu “qabarma” bir qədər geri çəkilməyə başlayıb. Bunun nə dərəcədə müsbət və mənfi tərəfləri olması barədə fikir söyləmək çətindir”.

Siyasi ekspert vurğulayıb ki, yaşanan son gərginlik fonunda ABŞ və Rusiya təkcə Dağlıq Qarabağ münaqişəsini yox, Suriya kimi həlli vacib məsələni də ikinci plana atıblar: “Görünən budur ki, Suriya məsələsi bu dövlətlər arasında ikinci plana keçirilib. Ona görə də Dağlıq Qarabağ məsələsinə bu konteksdən yanaşmaq lazımdır. Hər iki dövlət dəfələrlə bəyan ediblər ki, münaqişə ətrafında hərbi eskalasiyanın yenidən baş verməsi onların marağında deyil. Bu, Rusiya üçün hazırkı məqamda ən perspektivsiz variantdır. Ola bilər ki, ABŞ-da hərbi əməliyyatların tərəfdarları maraqlıdırlar ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında hərbi əməliyyatlar yenidən qızışsın və bununla da Rusiya üçün cənubda başağrısı yartsınlar. Sözsüz ki, münaqişə ətrafında hərbi əməliyyatların qızışması ilk növbədə Rusiya üçün başağrısıdır. Ona görə ilk növbədə buna imkan verməməyə çalışır”.



S.İsgəndərov hesab edir ki, Rusiya fürsətdən istifadə edərək münaqişənin həllinə öz töhfəsini verə bilər: “Rusya ABŞ-ın ən azından geri çəkilmə siyasətindən istifadə edərək münaqişənin həllinə bu və ya digər şəkildə əncam çəkə bilər. Əgər Şimali Koreya, Ukrayna kimi məsələlər geridə olub, Rusiyanın həm enerjisini, həm də əsəblərini özünə cəlb etməsə, rəsmi Moskva yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsində hansısa bir irəliləyişin olmasına cəhd göstərə bilər. Amma, ABŞ-ın müxtəlif ölkələrdə Rusiyanın maraqlarına zidd olan hərəkətləri, siyasəti rəsmi Moskvanın diqqətini buradan yayındırır. Yəni, bu məqamda Dağlıq Qarabağla ciddi məşğul olmağa vaxtı çatmır”.

Siyasi ekspert qeyd edib ki, ABŞ və Rusiya üçün Dağlıq Qarabağ məsələsi gündəmdədir, ancaq ilk sıralarda deyil: “Buna səbəb iki dövlət arasındakı qarşıdurmadır. Məhz digər məsələlər səbəbindən bu ölkələr üçün Dağlıq Qarabağ problemi arxa planda qalıb. Ancaq, bu, o demək deyil ki, məsələ birdəfəlik arxa plana atılıb. Çünki, böyük dövlətlərin geosiyasi qarşıdurmasında müşahidə etdiyimiz gözlənilməz addımlar bu məsələni iki dövlətin qarşıdurma müstəvisində ön plana çıxara bilər. Bu hal istisna deyil. Burada bir-birinin nüfuzuna zərbə endirmək üçün gözlənilməzlik faktoru kimi bu məsələdən istifadə edə bilərlər.



ABŞ və Rusiya digər müstəvilərdə qarşıdurmada həddidə olduqlarından Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsi ön planda deyil. Bu isə mövcud status-kvonun qorunub saxlanılması deməkdir. Bu ola bilsin ki, bizə əlverişli deyil. Çünki, biz istəyərdik ki, münaqişə həllini tezliklə tapsın. Digər tərəfdən bu, manevr imkanları baxımından vaxt deməkdir. Azərbaycan diplomatiyası yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək çox güclü şəkildə işləməlidir. Yəni, bu iki dövlətin başının qarşıdurmaya qarışmasından istifadə edərək diplomatik uğurlarımızı artırmalıdır.

Eyni zamanda çox əlverişli bir məqam yaranıb. Hər zaman iki inəyin südünü əmməyə vərdiş edən Ermənistan vaxtaşırı Rusiyaya qarşı addımlar atır. Bu isə Rusiyanı qıcıqlandırır. Hesab edirəm ki, Azərbaycan bu məqamlardan yararlanmalıdır. Ola bilsin ki, bu çox yaxşı məqamdır ki, Rusiya ilə ABŞ bir növ Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ətrafında kəskin qarşıdurmaya hazır deyil. Çünki, bu iki dövlət istənilən problemin həllində biri digərinin nüfuzuna zərbə vurmaq üçün qəribə addımlar ata bilər. Yəni, Azərbaycanın xeyrinə olmayan addımlar ata bilərlər. Ona görə də Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ikinci plana keçirilməsi bu dövlətlərin siyasətində özünü təsdiq edərsə, Azərbaycan bu zaman kəsiyindən diplomatik müstəvidə istifadə etməldir”, -deyə S.İsgəndərov vurğulayıb.

Elvin Abdulqədirov
AzVision.az